Spotkanie eksperckie ?Praktyki w działaniach medycznych podczas konfliktów zbrojnych?

W dniach 2-5 listopada 2020 r. w trybie zdalnym w Genewie odbyło się zorganizowane przez Federalny Departament Spraw Zagranicznych Szwajcarii Spotkanie ekspertów krajowych ds. międzynarodowego prawa humanitarnego (MPH). W wydarzeniu udział wzięło ponad 220 ekspertów z 96 państw, przedstawiciele Unii Europejskiej oraz Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża. Formuła spotkania zakładała dyskusje na szczeblu eksperckim prowadzone w oparciu o trzy scenariusze operacyjne występujące w konfliktach zbrojnych:

1) Ochrona personelu medycznego przed przemocą ze strony ludności cywilnej.

Podczas panelu dyskusyjnego zwrócono uwagę na potrzebę edukacji i wzrostu świadomości ludności. Komunikowanie zasad MPH przyczynia się do zdobywania zaufania lokalnych społeczności do pracowników medycznych, jednocześnie szkolenia dla personelu medycznego dot. MPH są kluczowe. Ważną rolę w promowaniu przestrzegania norm MPH na szczeblu krajowym odgrywają narodowe komisje ds. MPH i krajowe stowarzyszenia Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Na poziomie międzynarodowym rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2286(2016) została uznana za ważną podstawą formalną do ochrony misji medycznych i promowania norm humanitarnych. Zidentyfikowanie i lepsze zrozumienie przyczyn zjawiska przemocy wobec personelu medycznego jest ważnym elementem zapobiegania przemocy. Istnieje potrzeba opracowania sprawniejszych sposobów gromadzenia i analizowania danych w celu zwalczania i ograniczania przemocy. Rozwiązania techniczne, takie jak: zminimalizowanie obecności broni w placówkach medycznych, zainstalowanie kamer monitorujących, umieszczenie pracowników ochrony przy wejściu do placówek medycznych oraz wyraźne oznaczenie personelu medycznego mogą zwiększyć bezpieczeństwo działania jednostek medycznych.

2) Zarządzanie obecnością broni w transportach i placówkach medycznych.

Obecność broni posiadanej przez funkcjonariuszy organów ścigania lub skonfiskowanej od rannych i chorych może stanowić mylący przekaz dot. humanitarnego charakteru misji medycznych i w ten sposób zagrozić pacjentom lub zniechęcić niektórych z nich do skorzystania z pomocy medycznej. Zalecono przyjęcie polityki całkowitego zakazu posiadania broni (ang. no weapon policy) na terenie placówek opieki medycznej. Podkreślono ogólne znaczenie upowszechniania oraz integracji norm MPH w ramach planowania wojskowego. Zauważono, że wskazane jest wspólne szkolenie personelu ochrony, medycznego i organów ścigania w tym zakresie. Istotny jest również wymiar informacji publicznej, np. umieszczanie znaków zakazu posiadania broni w jednostkach medycznych i na środkach transportu medycznego.

3) Zapewnienie opieki medycznej i poufności – wynikających z ustawodawstw krajowych – w świetle obowiązków sprawozdawczych dotyczących ran postrzałowych.

Procedury dotyczące raportowania organom ścigania i udzielania pomocy osobom wymagającym pomocy medycznej w wyniku odniesienia ran postrzałowych powinny być wyraźnie ustalone. Podkreślono znaczenie ochrony tajemnicy lekarskiej jako niezbędnej nawet w konfliktach zbrojnych w kontekście ochrony personelu medycznego. Zaznaczono, że czynności sprawozdawcze (zgłoszenie organom ścigania rany postrzałowej) nie powinny opóźniać pilnej pomocy medycznej. Przedstawiono praktyczne przykłady przepisów krajowych, które dają pierwszeństwo leczeniu przed obowiązkiem sprawozdawczym.

Wróć do góry