Międzynarodowy Dzień Walki z Ubóstwem

Jak wskazują najnowsze dane, notowany w Polsce wskaźnik ubóstwa skrajnego spadł z rekordowego poziomu 6,6 procent do 5,2 procent. Ilość żyjących na poziomie minimum egzystencji zmniejszyła się o około 600 tysięcy. Sytuacja jest jednak daleka od pożądanej. Jakiekolwiek ograniczenie konsumpcji wciąż może stanowić zagrożenie dla zdrowia czy nawet życia dla 1,9 miliona Polaków.  

Dodatkowo, jak zauważono w najnowszej edycji raportu "Poverty Watch", doszło do wzrostu ubóstwa relatywnego (z 12,2 do 13,3 procent). Terminem ubóstwa relatywnego opisuje się sytuację, w której konsumpcja jest znacząco niższa od przeciętnej - pozostaje na poziomie 50 proc. średniej krajowej bądź niższym. W takiej sytuacji pozostaje 5 milionów Polaków.  

- Mamy do czynienia z niebezpieczną iluzją poprawy. Tak, skrajne ubóstwo spadło (...), ale jednocześnie ubóstwo relatywne wzrosło (...). Część rodzin w ubóstwie dzięki podwyżce do 800+ może w końcu opłacić wysokie rachunki – wychodzi statystycznie powyżej progu skrajnego ubóstwa. W tym samym czasie jednak reszta Polski, korzystając z ożywienia gospodarczego i wzrostu płac, żyje coraz lepiej. Dystans między nimi rośnie, a z nim również jego szkodliwe psychospołeczne skutki - tłumaczy dr hab. Ryszard Szarfenberg, przewodniczący EAPN Polska i ATD Czwarty Świat, autor opisującego skalę ubóstwa w Polsce raportu pt. "Poverty Watch".  

Najnowszą edycję opracowania opublikowano w piątek 17 października - w Międzynarodowy Dzień Walki z Ubóstwem.  

W opracowaniu zwrócono też uwagę na zjawisko tzw. "luki socjalnej". Dotyczy ono osób, które, mimo iż żyją w skrajnym ubóstwie, nie kwalifikują się do otrzymywania pomocy społecznej, a więc nie otrzymują od państwa pomocy. Jak to możliwe?  

Jak tłumaczy dr hab. Ryszard Szarfenberg, "absurd ten powstał, bo próg ubóstwa skrajnego rośnie wraz z inflacją, a kryteria w pomocy społecznej są podnoszone raz na trzy lata i to niedostatecznie". Może więc dojść do sytuacji, gdy osoba z 850 złotymi dochodu miesięcznie jest kwalifikowana jako skrajnie biedna - bo granica wynosi tu 972 złote - ale jednocześnie nie kwalifikuje się do otrzymywania świadczeń, gdyż tu granicą jest kwota 776 złotych.  

Oznacza to, że istnieje grupa ludzi, która - jak mówi dr. hab. Ryszard Szarfenberg - "desperacko potrzebuje wsparcia", ale "ma problem z otrzymaniem państwowej pomocy dla ubogich". Jak wskazują szacunki, mowa o nawet 975 tysiącach Polaków.  

Osobom w podobnej sytuacji Polski Czerwony Krzyż pomaga poprzez szereg różnorodnych akcji. Mowa m.in. o dystrybucji artykułów spożywczych. Tylko ramach Pomocy Żywnościowej (Programu Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową 2021-2027) wydaliśmy w ubiegłym roku potrzebującym 3270 ton żywności. W paczkach znalazły się produkty zbożowe, nabiał, mięso, tłuszcze, dania gotowe czy warzywa. Liczba beneficjentów sięgnęła prawie 100 tysięcy.  

Poza Pomocą Żywnościową bierzemy udział w programach przeciwdziałania ubóstwu żywnościowemu, jak Żółty Talerz, Ciepły Posiłek i Poczta Obiadowa. Potrzebujących regularnie wspieramy też poprzez dystrybucję artykułów przemysłowych i higienicznych. Organizujemy programy, jak Gorączka Złota, Karta Dobra czy Wyprawka dla Żaka. W wybranych miastach osoby w kryzysie bezdomności mogą skorzystać z noclegowni i ogrzewalni PCK. Działamy także na rzecz aktywizacji zawodowej potrzebujących.  \

Jak jednak podkreśla dr. hab. Ryszard Szarfenberg dla skutecznej walki z ubóstwem konieczne jest "przejście od polityki "gaszenia pożarów" do stabilnego systemu". Autor raportu "Poverty Watch 2025" zauważa, że choć doraźne interwencje "ratują tu i teraz", "bez systemowej naprawy to walka z wiatrakami". - Organizacje takie jak PCK nie powinny w nieskończoność łatać dziury po państwie - dodaje przewodniczący EAPN Polska i ATD Czwarty Świat.